Scheuchzer, Johannes an Bernoulli, Johann I (1709.07.28)

Aus Bernoulli Wiki
Zur Navigation springen Zur Suche springen


Briefseite   Briefseite   Briefseite   Briefseite  


Kurzinformationen zum Brief       mehr ...
Autor Scheuchzer, Johannes, 1684-1738
Empfänger Bernoulli, Johann I, 1667-1748
Ort Zürich
Datum 1709.07.28
Briefwechsel Bernoulli, Johann I (1667-1748)
Signatur Basel UB, Handschriften. SIGN: L Ia 668, Nr. 33*
Fussnote



File icon.gif Vir Excell.me Celeberrime

Fautor Honoratissime

Ex Itinere meo Alpino, quod Singulari Dei gratia praeterito Iovis die finij, redux offendi gratissimas Tuas d. 3. Mensis praesentis ad me exaratas;[1] Res Parisijs a Te pro me accersitas si Basileae appulerint quaeso proximis mitte, videbo qua ratione Tomus Commentariorum Academiae Regiae compingi heic possit, eum ad interim taliter qualiter compingi curabo usquedum peritus aliquis Bibliopega sese offeret, interim pro Tua opera quam mihi spopondisti gratias reddo maximas, si quid noveris, Tibi nostra in Urbe accommodum jube, ut mandatis tuis obsequendo felix esse possim.

Ex Itinere meo reportavi mecum observationes plures satis ut opinor raras, sed rarissimam omnium instituere datum non fuit; Impossibile etenim fuerat conscendere Montem Vallis Sessamnensis[2] et Rheinwaldensis Stellam[3] dictum in cujus summo apice truncus arboris jacet;[4] alternis siquidem fere diebus omnibus non Summa saltem montium culmina, sed et montium pascua haud longe a Valli distantia nive obtecta fuere, alias etiam hic pyramidatus mereque petrosus cuspis paucissimos admittit. Hunc tamen Montem conscendere volui, hunc etenim in finem File icon.gif ascendi Montem Sursees[5] dictum, veni in talem altitudinem ut ☿ij[6] altitudinem habuerim coelo Serenissimo 20 pollic. et 7 Linearum; altitudo est ad qualem hactenus non pertigimus, instituebam observationem hanc d. 15. Mensis hujus hora 1. p. mer. existente tunc temporis altitudine ☿ij Tiguri in Museo nostro 26 poll. et 5½ Linearum. Sed certus dicere possum Stellae Montis verticem summum ubi truncus dictus jacet altitudinem nostram adhuc plus quam 3000 pedibus superare idque ad minimum. Observavi etiam hoc, aërem mihi scandendo ita defuisse, ut vix confectis tribus quatuorve passibus considere ac summa cum angustia sanguinisque dilatatione per satis longum tempus respirare coactus fuerim, quid factum fuisset in Stellae Montis vertice Tu Vir Optime conijce.[7] Conscendi d. 13. Montem Vallis Sessamnensis Tschiera[8] dictum ubi deprehendi altitudinem ☿ij 21 poll. et 1 Lin. existente tunc temporis Tiguri altit. ☿ij 26 pollic. 6½ Lin. eadem die altit. ☿ij eo loci ubi nullae amplius crescunt arbores fuit. 21 poll. et 7 Lin. quod cum factis alijs a me observationibus satis exacte convenit, arbores etenim ad certam ac definitam altitudinem crescere constanter deprehendi.

Interim Lignum dictum montis vertici summo incumbens Ens reale non fabulosum esse certus sum, narravit mihi Vir ille qui id vidit eique Tabacum fumando insedit, formam, longitudinem, situm, figuram, consistentiam, et conjecit cujusnam speciei sit truncus dictus. File icon.gif Imo eodem hoc Anno mihi frustum hujus trunci promisit praesentibus ad radicem cuspidis mere petrosi Viris juratis, fideque iccirco dignis, forsitan etiam ipsemet adhuc secunda vice illuc concedam, ut observationem αὐτόπτης instituam, licet mihi exiguam spem fecerit quoad personam meam de possibilitate ascensionis. En haecce paucula quae pro nunc Tibi communico, reliqua ob observatorum in diario meo summam adhuc confusionem differo.

Sine dubio Lares Tuos salutavit unus e commensalibus nostris Bavierus curiensis Rhaetus,[9] Medicinae Studiosus, habemus uterque frater et ego ut vel maxime de homine impudentissimo conqueramus, invenimus etenim Literarum copias, quas ad D. patrem suum[10] hominem alias honestissimum, scripsit, in quibus multa de nobis calumniatus est omni honestati si vera forent contraria;[11] Eundem ego Matheseos fundamenta omni adhibita industria docui, partitus dehinc est sine omni gratiarum actione me inscio, nedum solutione pecuniae debitae, quam tamen nuperrime curiae mihi solvit D. pater Suus. Scribo haec ut, si vel maxime apud Te (cujus tamen institutione dignus non est) collegia peteret, Te dirigere possis. Multa alia de impudentia sua dicenda omitto ne fastidium moveam. His autem Vale et Ama porro Celeberrimi Excell.mi Nominis Tui Cultorem devotum Iohannem Scheuchzerum M. D.rem

Tiguri Raptissime d. 28. Iulij 1709.


Fussnoten

  1. Johann I Bernoulli an Johannes Scheuchzer von 1709.07.03.
  2. Das Schams.
  3. Gemeint ist das Steilerhorn (auch Piz Stail) nördlich von Splügen. Auf der Schweizerkarte von Johann Jakob Scheuchzer findet sich in der unteren rechten Ecke eine Abbilung des Berges mit der Inschrift "Stellamons Rhaetiae repraesentatur 12000 pedes altus initio facto a Mari Mediterraneo a ad cujus littus erecta turris b 240 pedum: in c autem Locus visitur ubi crescere desinunt Arbores". Es handelt sich hierbei um die erste Höhenangabe auf einer Schweizer Karte. Siehe Schlatter, Andreas, Das neue Landeshöhennetz der Schweiz LHN95 (Geodätisch-geophysikalische Arbeiten in der Schweiz, vol. 72), Zürich 2007, p. 38. Siehe ebenso Dürst, Arthur, Johann Jakob Scheuchzer. Nova Helvetiae tabula geographica, Zürich 1971, p. 62.
  4. Siehe die Anmerkung im Brief von 1709.06.23.
  5. Gemeint ist möglicherweise der Gipfel Piz Curvèr in den Oberhalbsteiner Alpen. Der Grat dieses Berges trennt das Oberhalbstein (rätoromanisch "Surses") im Osten vom Schams im Westen.
  6. = mercurij.
  7. Johannes Scheuchzer beschreibt den Besteigungsversuch des Steilerhorns auch in seiner Schrift Disquisitionis physicae de meteoris aqueis pars prima, Tiguri [Zürich] (Gessner) 1736, pp. 39-40.
  8. Piz la Tschera.
  9. Rudolf Bavier (1689-1743) weilte als Schüler und Hausgast bei Scheuchzer. Am 03.07.1709 liess er sich in Basel als stud. phil. und am 10.08.1709 als stud. med. immatrikulieren. Vgl. Matrikel Basel IV, Nr. 2324.
  10. Johann Bavier (1662-1721). Vgl. Matrikel Basel IV, Nr. 759.
  11. Der Brief von Rudolf Bavier an Johann Bavier ist anscheinend nicht erhalten.


Zurück zur gesamten Korrespondenz