Bernoulli, Johann I an Scheuchzer, Johannes (1716.03.10)
|
|
|
|
| Kurzinformationen zum Brief mehr ... | |
|---|---|
| Autor | Bernoulli, Johann I, 1667-1748 |
| Empfänger | Scheuchzer, Johannes, 1684-1738 |
| Ort | Basel |
| Datum | 1716.03.10 |
| Briefwechsel | Bernoulli, Johann I (1667-1748) |
| Signatur | ZB Zürich. SIGN: Ms H 321a, Nr. 55 pp. 159-162 |
| Fussnote | Bemerkung von der Hand J. Scheuchzers: "Optatissimum hospes filius advenit..." (Nic. II Bernoulli ist Gast bei J. Scheuchzer und wird als "familiares" bezeichnet) |
Viro Celeberrimo ac Doctissimo
Amico Honoratissimo
Johanni Scheuchzero
S. P. D.
Joh. Bernoulli
En habes tandem Filium meum[1] quem tantopere desiderasti, si Tibi jam importunus est, ejus culpam Tibi imputa: Interim serio ei injunxi, ut inquirat an sine longa mora Tiguro iterum proficisci possit cum Dno. Mejero vestro,[2]quo casu apud Te divertere, quia id instanter adeo petis, non recusabit: Sed si visurus esset, per plures dies nondum paratum fore ad iter Dn. Mejerum, non aegre feres ut in diversorio publico divertat; alioquin hoc maxime mihi foret molestum, si intelligerem invitus, quod is cujus gratia te hactenus usque adeo fatigasti praesentia sua Tibi noceret. Caeterum vero Filium meum curae Tuae penitus committo, volo eum uti consiliis Tuis in omnibus tam ratione modi quo iter suum quam tutissime et commodissime prosequi possit, quam qui se gerere debeat cum Italis, ut semper et ubique sit acceptus, item qui vivere debeat, ut quam optime consulat cum corpori tum animae: hoc quippe cum maxime ei commendavi ut diligenter studeat et continuo ante oculos habeat, quid Deo, quid sibi, quidque proximo debeat: hoc si faciat jussi eum bono animo esse, promisique ipsum habiturum Deum propitium, homines Amicos, me vero suum Patrem; sin contrarium faceret, nil horum omnium sperandum fore. Hac itaque exhortatione eum dimitto, Deique protectioni commendo.
Non sine summa voluptate audio Te nunc de novo partem temporis Tui consecrare studio mathematico, vellem mihi occasio esset Tibi ea in re propius assidendi, quo commodius et promtius progressus Tuos accelerare possem: gratissimum mihi foret si jam absentis mei filii locum in aedibus meis occupare posses vel velles; profecto sanctissime Tibi assevero, Te mihi meaeque Uxori (quae Tibi plurimam salutem dicit) fore hospitem longe acceptissimum: Delibera Tecum et vide num res Tuae ferant, ut ad nos venias tradasque interim munus tuum Bibliothecariatus idoneo alicui Vicario, quod utique Tibi nihil nocebit.
Ut videas circa quem cardinem Reformatio Gymnasii nostri vortatur, mitto Tibi per Filium scriptum aliquod Germanicum a me factum atque Scholarchis nostris totique Senatui Academico exhibitum,[3] quod omnes approbarunt decreveruntque ut super hoc plano quod in scripto meo propono, Gymnasium nostrum reformetur, quod negotium mihi tribusque aliis nempe D. D. Iselio, D. Buxtorfio et D. D. Battierio, demandatum est; et reapse jam aliquot hac de re Sessiones habuimus, speramusque rem brevi optatum successum habere posse. Videbis quam misero in statu fuerit nostrum Gymnasium, quantum operae et laboris adhibuerim in visitandis Classibus quotidie per longum tempus, quantum industriae requisitum fuerit ad investigandos et detegendos istos defectus, et denique ad excogitandam medelam malo nostro convenientem:[4] Si lectum Tibi fuerit scriptum hoc[,] per occasionem illud iterum expect[o] cum judicio Tuo; et nosse cupio quid consilii captum sit Vestratibus in simili negotio reformandae Scholae Vestrae.
Lepida fuit et simul curiosa descriptio et delineatio visi apud vos pseudometeori:[5] debitas refero gratias pro ejus communicatione; ad risum non leviter permotus fui legens locum epistolae Eruditissimi Hugii ad Cl. Fratrem Tuum[6] (quem plurimum salvere cupio) ubi dicitur quod vulgus vestrum imo prudentiores quidem sibi plaudentes fuerint laetati quod hoc phaenomenon compertum fuerit incendium tantum fuisse, non vero portentum coeleste, quo sc. sibi graviora mala metuebant: Credo Possessores aedium concrematarum aliter sentire et malle ostentum fuisse quam incendium: etenim si quid illud mali post se traxisset, fuisset illud omnibus commune, est enim solamen miseris socios habuisse malorum.[7] Hoc unicum de hoc pseudophenomeno addo, quod nimirum facile dignosci potuisset non ipsum montem Irchelium[8] flagrasse, ex parallaxi, quae a diversis spectatoribus necessario fuit observata, si incendium ex intervallo a monte exsuscitatum fuit, quod rationes opticae facile evincunt.
Vale et favere mihi perge.
Dabam Basileae a. d. 10. Mart. MDCCXVI.
Optatissimus hospes filius advenit, fruetur laribus nostris non ut hospes sed familiaris. Nondum hinc proficiscetur usquedum jubeat Mejerus, et propitium magis tempus sit etc. Scriptum de Schola quod mire placet transmittam rursus.
Non possum hinc discedere, ne Bibliothecae nostrae res de novo confundantur.
Mitto Scriptum Escheri de Schola etc. item specimen Lapidis Bononiensis a me praeparati etc.
Fussnoten
- ↑ Nicolaus II Bernoulli (1695-1726).
- ↑ Pietro Antonio Michelotti hatte Johann I Bernoulli vorgeschlagen, Nicolaus II Bernoulli als Gast in Venedig aufzunehmen. Johannes Scheuchzer hatte dem um eine sichere Reise besorgten Vater empohlen, Nicolaus dem Bruder seines Freundes Meyer anzuvertrauen und ihn im Vorfeld nach Zürich zu schicken, von wo aus sie gemeinsam aufbrechen sollten.
- ↑ Bernoulli, Johann I, Anmerkungen über den zerrütteten Zustand unsres allhiesigen Gymnasiums und unvorgreifliche Gedanken, wie dasselbe zu reformieren wäre, 1715 (StaB, Erziehung N 1 Allgemeines und einzelnes, 16. Jh.-1816).
- ↑ Zu Johann I Bernoullis Beitrag zur Reform des Basler Gymansiums siehe die Anmerkung im Brief an Johannes Scheuchzer von 1716.02.26.
- ↑ Die Beschreibung der Meteor-Erscheinung befindet sich im Brief Johannes Scheuchzers an Johann I Bernoulli von 1716.03.01.
- ↑ Brief von Hans Jakob Hug (1672-1744) an Johann Jakob Scheuchzer von 1716.25.02, ZB Zürich, Ms H 347, pp. 7-12.
- ↑ Spinoza, Baruch de, Ethica ordine geometrico demonstrata, in: B. d. S. Opera posthuma, [Amsterdam (J. Rieuwertsz)] 1677. Nach Äsop, Die Hasen und die Frösche.
- ↑ Der Irchel ist ein Höhenzug im Kanton Zürich.
- ↑ Antwortvermerk von Scheuchzers Hand.
Zurück zur gesamten Korrespondenz