Scheuchzer, Johannes an Bernoulli, Johann I (1715.12.01)
|
|
|
|
| Kurzinformationen zum Brief mehr ... | |
|---|---|
| Autor | Scheuchzer, Johannes, 1684-1738 |
| Empfänger | Bernoulli, Johann I, 1667-1748 |
| Ort | Zürich |
| Datum | 1715.12.01 |
| Briefwechsel | Bernoulli, Johann I (1667-1748) |
| Signatur | Basel UB, Handschriften. SIGN: L Ia 668, Nr. 78* |
| Fussnote | |
Viro Celeberrimo Excellentissimo, Fautori Honoratissimo
D.o Iohanni Bernoullio
S. P. D.
Johannes Scheuchzerus.
Plango serio non Tibiarum mearum, sed rerum mearum Sortem iniquam, quae meam ad Te translationem, quam exoptare videris, impedit: quantum mihi valeat Tua confabulatio, justus Tui et justus mei aestumator potius dixerit quam ego; quinimo plura hac de re tam grata gustui meo, dicere prohibet metus, ne dulcedinis objecti tanquam praesentis repraesentatione pellicitus, tanto impensius doleam dulci quodam delirio delusus: Sufficit tamen, me in tam perturbato rerum omnium statu, Epistolas Tuas posse deosculari, quam fortunam benevolentiae Tuae, de qua nullus alius potiori jure gloriabitur unquam nisi ego, adjudico. En quae me Tiguro discedere nunc praecipue vetant. Mortuus ante aliquot dies Lavaterus[1] ob diuturnam in Anglia moram Anglicus dictus, Successurus ille procul dubio fuisset Muralto nostro Physices Professori, si vixisset, imo propediem vices Viri Philosophi ἀφιλοσοφοτάτου, senio aliquantum confecti, explevisset: Nunc autem largior nobis patet campus, ac in id incumbam, ut ejus in profitendo vices gerere possim ego, quo tandem aditus mihi vel ad Physicam aut Mathesin profitendam aperiatur: Faxit Deus, ne Invidia mihi successum, quem spero optatum, turbet: Interim sedulo speculationibus Mathematicis incumbo, qua diligentia id praeprimis effectum puto, quod hac ratione haud indignum Magni Bernoullij discipulum me praestem.
Quae de Werenfelsio vestro narras, partim inexpectata sunt, partim etiam conjecturas mecum formatas confirmant.[2] O Sanctam Apostolorum, Primorumque Christianorum, Episcoporum, Informatorum, Institutorum simplicitatem, vix eo usque penetrantem, ut munijs suis, rebus et tentaminibus vel non ex voto succedentibus, vel etiam invidia et persecutione pressis, valedicere, atque sese ex immenso labore, paribusque periculis liberare noverint, sub specioso Vitae aeternae, et Salutis propriae operandae, praetextu. Si eadem omnibus mens foret, quis publicis quibuscunque officiis, et tuendae societatis humanae securitati tandem praeesset? Taceo docendi et ignaros instruendi praesertim in rebus Religionem et Salutem concernentibus, officium, quod omnium est Sanctissimum pariter et Deo gratissimum; Novimus Victoriam de piorum conatibus plerunque reportare, Pseudo[-]Daemonis, et impiorum fraudes ac infaustam pervicaciam, non tamen tanto minor est instantium et non desinentium gloria, utpote quibus tandem non defutura promittitur Victoria. Idem plane sentio de Viris Reipublicae Gubernaculo assidentibus, quibusdam, quibus contra corruptionis virulentum contagium ultro belligerare, nauseat, hac sola ex causa, quod hactenus nihil utilis in domandis aliorum vitijs profecerint: alia longe mihi mens esset consideranti non unico ictu annosas procidere quercus, infelixque Solium, nunquam laetius surgere, quam postquam desierit agricolae evellentis et destruentis diligentia. Ignosce quaeso longiori hac de materia Sermoni, huc me tulit invitum proclivis mea erga inconstantes quosvis indignatio.
Dubiusne an falsus prorsus tibi videtur Rerum nostrarum in Helvetia status anceps, et Papistarum antiquus erga nos livor? Dubitare me, si vel maxime vellem, non sinunt plura, quae detectam conspirationem illam praecessere.[3] Undiquaque advolabant nuntij, res Nostras certo certius aliam prorsus faciem esse nacturas, et quidem brevi, nec sane ullo sine scopo fuit Sabaudi illa ad Genevam appropinquatio, sub aëris mutandi vano praetextu instituta, eo tempore, quo inter Gallum et Cantones Catholicos ita dictos foedus vix ac ne vix jam fuit cusum: Sic et festinatus Oratoris Gallici ad Aulam Imperatoriam Secessus: Abbatis Sanctogallensis[4] in pace ineunda cunctatio. Nolim tamen acrius insistere veros esse octo illos Articulos, qui tamen omnes ex Copia Recessus Solodurensis, item et epistola Comitis du Luc velut legitimae consequentiae elici possunt; quae omnia Curiosissimis sane circumstantijs sunt repleta, characteremque veritatis, ut ajunt, in fronte gerunt, ita quoque judicat Zwickius Glaronensium Landammannus, qui hactenus ut nosti frigidum Satis animum commonstravit: Ita judicant quoque et nostri, qui hucusque fere nullam rei gravi fidem adhibere voluerunt. Ita quoque sentiunt Rhaeti, quibus jam diu suspecta fuit provisio bellica arci Tarasp[5] in Engadina inferiori large praeterito vere invecta; apud quos, ut et apud Glaronenses plurimum incalescunt animi, ita ut posteriores non amplius tolerare velint preces extraordinarias, arcanas dictas, certa hora a Papistis institutas. Vidi praeterea quoque Literas e Cantonibus Papistis scriptas, quae rem quidem apud illos dubiam adhuc et latentem esse perhibent, sed plerosque de rei veritate indubia esse persuasissimos, confitentibus omnibus esse quosdam Articulos foederis secretos. Habuerunt praeterea nostri quoque hinc ab aliquot jam septimanis 8 illos articulos a Papistorum quodam communicatos, ex discursu cum legatis qui Soloduri fuerunt, habito collectos, ex cujus ore hunc, ex alius alium Articulum collegit, qui in idem fere collimant. Habemus porro confessionem aliquot Monachorum, quos indignabundos et iratos reddit Articulorum dictorum octavus, tractans de cessione bonorum et redituum superfluorum Monasterijs dicatorum in usum Cantonum. Haec et alia multa in demonstrationis formam redigi, mea quidem sententia, possunt; Deus interim avertat impia illa molimina. His interim Vale, Valere insimul jube Lectissimam Thori Sociam cum dilectissima Tua familia, et mihi porro favere ne dedigneris.
Dabam Tiguri 1. Decemb. MDCCXV.
Fussnoten
- ↑ Johann Rudolf Lavater (1681-1715) wurde in Utrecht 1708 mit der Dissertatio-medico-cheirurgica inauguralis de atriteis nec non hypospadiaeis, Traiecti ad Rhenum [Utrecht] (W. van de Water) zum Dr. med. promoviert.
- ↑ Siehe dazu auch die Anmerkung im Brief von 1715.11.03.
- ↑ Zum Trücklibund vgl. die Anmerkung im Brief von Johannes Scheuchzer an Johann I Bernoulli von 1715.09.21.
- ↑ Leodegar Bürgisser war von 1696 bis 1717 Abt von St. Gallen.
- ↑ Das Schloss Tarasp.
Zurück zur gesamten Korrespondenz