Scheuchzer, Johannes an Bernoulli, Johann I (1712.06.13)
|
|
|
|
| Kurzinformationen zum Brief mehr ... | |
|---|---|
| Autor | Scheuchzer, Johannes, 1684-1738 |
| Empfänger | Bernoulli, Johann I, 1667-1748 |
| Ort | Sankt Gallen |
| Datum | 1712.06.13 |
| Briefwechsel | Bernoulli, Johann I (1667-1748) |
| Signatur | Basel UB, Handschriften. SIGN: L Ia 668, Nr. 61* |
| Fussnote | |
Viro Excell.mo Celeberrimo Dno. Iohanni
Bernoullio Suo
S. P. D.
Iohannes Scheuchzerus. D.r
Silentij causam abs me poscis fautor Optume, cur sileam, et tamdiu Tui obliviscar dubius profecto haererem ipsemet, nisi lugubrium temporis praesentis circumstantiarum admonerer. Tenet me, ut et reliquos cives nostros, Dulcissimam Patriam defendendi obligatio, non inter Libros et dulcissima sane studia tranquillam vitam ago, sed laboribus suspirijsve plenam militarem, statim ex quo bellici nostri principium cepere rumores Turgoviam versus una cum exercitu nostro missus fui non quidem sub Titulo Medici, sed, mirare, Ingeniarij; Tempora mutantur, mutamur et nos cum illis. In obsidione Wilensi[1] felicia expertus sum fata, projectione etenim Bombarum tantum efficere mihi datum fuit, ut domus horreaque aliquot accenderentur, urbisque redditio subsequuta fuerit, quis me militum exceperit applausus, ipse judica, cum hoc mediante successu mille vitae evaserint pericula, eodem redditionis Die Wylam urbem una cum socio meo tanquam in Triumpho quodam intravi. Non haec ut vera dicam, ego, sed Deus fecit, manifesta hujus fuere auxilij vestigia, statim atque etenim Ignis domos accensisset mortaria nostra in eum reducta fuere statum ut tribus adhuc proijciendis Bombis suffecerint. Nunc ubi Terrarum versemur paucis habe. Post Wylensis urbis redditionem, tantus incolas, subditosque Principis Sanctogallensis invasit Terror, ut in universum sese Duobus Cantonibus submiserint; Hanc reductionem immediate quoque subsequebatur, Reductio vallis Rhenanae, nunc suspensos ut ita dicam nos tenent Columnae Herculis, Helvetiaeque totius in hisce oris Limites, ultra quos progredi nec tutum, nec de intentione nostra. Occupatum totum quantum me nunc tenet Bibliotheca Abbatis in Coenobio reperta;[2] Haec quidem primo intuitu nobis videbatur melioribus rebus, operibusque mutilata, prout revera erat; sed adeo et heic felix fui ut absconditum quendam fornicem detexerim, in quo et picturae rarae, et Libri optumi una cum Manuscriptis delituerunt; Manuscripta quae invenimus abscondita mere quidem membranacea sunt, sed quantum ex obita saltem inspectione eorundem concludere licuit, magni pretij, et rara satis, pulchrum sane pro Bibliothecis nostris subsidium;[3] Compingendis nunc ergo sarcinis nostris nolentes volentes omnes adstricti pristinam nostram libertatem lugemus. En ea quae hactenus egi, utrum haec omnia non sufficientem silentij mei causam praebeant tu ipsemet judica, Interim hoc scias, me ne tunc quidem, quum nec mei ipsius compos eram, dulcissimam Tui semperque Venerandam memoriam seposuisse: Et si ita Deus statuisset ut hostium telis prostratus fuissem, ipse Bernoullius una cum anima mea evolasset, tam firmiter animo meo tui inhaeret memoria.
Interim Vestrum deploro statum, tanto firmiori tamen animo ferendum, quo magis haec omnia tendunt ad stabiliendam verae Religionis in liberis praecipue communibusque Provincijs, firmitatem, quanto magis quoque omnes hi motus critici[4] tendunt ad eripiendos Cantones Helvetiae Reformatos a turpi illa dependentia (ignosce termino non parum Barbaro) qua sub potestate quasi Cantonum Papistarum hactenus detinebantur: Is tandem viget apud nos animus, ut omnia Belli nauseanda merito gravamina inhonestae ac ignominiosae paci praeferamus: hoc omnium Symbolum aut emergere aut perire: Deo O. M.[5] sit laus condigna pro potentissimo suo, quo nos universos protegit auxilio, si[t] porro clypeus noster et fortitudo nostra: non eadem tamen quae vos premunt mala, Aerarium Publicum omnes hactenus exsolvit expensas, nec quisquam Civium aliquid adhuc de suo superaddidit, in tantum quidem, ut nec Tribuum nostrarum bona molestata fuerint.
Miror interim Varignonium apud te de me querelas movere,[6] tanto magis quidem, quo persuasior fuerim omnia illa quae ipsi promiseram, jam ad manus ejus pervenisse, misi etenim fasciculum, per Nobilem Escherum studiosum, qui circa Paschatis festum Geneva Parisios profectus est: nullus dubito, quin ea ex tempore en quo literas ad Te dederat, ea omnia ad ipsum rite pervenerint, eum meo si placet nomine officiosissime saluta. His intenim vale, et mihi semper prout facis favere perge.
Dabam, ut vides raptissime in Coenobio Sancto-Gallensi d. 13. Junij 1712.
Ignosce Stylo Barbaro, dulcius canere bellici tumores prohibent, Ignosce et ineptitijs quibusdam forsitan erroribus.
Fussnoten
- ↑ Es handelt sich um die Belagerung von Wil im Zweiten Villmergerkrieg.
- ↑ Die Stiftsbibliothek St. Gallen.
- ↑ Zahlreiche kostbare Manuskripte und Drucke der Stiftsbibliothek wurden von den Besatzern nach Zürich und Bern überführt. Die Titel der überführten Handschriften sind angegeben in folgender Liste Johann Jakob Scheuchzers: Manuscripta S. Gallensia Bibliothecae Tigurinae Civicae illata (ZB Zürich, Ms C 366), siehe dazu Steiger, Verzeichnis, p. 22, Nr. 13. Mit der Überführung der Manuskripte lösten die Zürcher den so genannten Kulturgüterstreit zwischen den Kantonen Zürich und St. Gallen über die Restitution dieser Beutestücke aus. Der Streit endete erst im Jahr 2006, als die beiden Parteien einen Vergleich schlossen.
- ↑ Im Manuskript steht "eritici".
- ↑ O. M. = Optimo Maximo.
- ↑ Siehe Johann I Bernoulli an Johannes Scheuchzer von 1712.06.08.
Zurück zur gesamten Korrespondenz