Wolff, Christian an Bernoulli, Johann I (1729.04.28)

Aus Bernoulli Wiki
Zur Navigation springen Zur Suche springen


Briefseite   Briefseite   Briefseite   Briefseite  


Kurzinformationen zum Brief       mehr ...
Autor Wolff, Christian, 1679-1754
Empfänger Bernoulli, Johann I, 1667-1748
Ort Marburg
Datum 1729.04.28
Briefwechsel Bernoulli, Johann I (1667-1748)
Signatur Basel UB, Handschriften. SIGN: L Ia 671, Nr.45*
Fussnote Letzte Seite leer



File icon.gif Viro Amplissimo atque Celeberrimo

Joanni Bernoulli

S. P. D.

Christianus Wolfius.

Satisfeci, Vir celeberrime, anno superiori desiderio Tuo[1] atque dissertationem Tuam nomine Bernoulliano dignam in Actis Eruditorum ita recensui,[2] ut doctrinam Tuam capere possint, qui ipsam non viderunt. Adjeci etiam circumstantias historicas, judicibus Parisinis forsan non acceptas, sed veritati consentaneas, Tibique honorificas. Subjeci statim recensionem dissertatiunculae Mac-Laurinianae,[3] ut lectori perito pateat discrimen. Reperies in iisdem, quae Horrebovius de parallaxi fixarum publici juris fecit.[4] Methodus, quam proponit et observationes, unde parallaxin fixarum probat, est celeberrimi Astronomi Roemeri. Non itaque capio, quid Tibi velis, dum significas filium Tuum reperisse methodum illam, quam executioni dederit jussu Academiae Horrebovius.[5] Qua occasione in eam inciderit, ex iisdem Actis intelliges. Ego Leibnitio olim dissuaseram, ut de inventore calculi differentialis judicium a Regia Societate expeteret, nimia in Newtonum fiducia, quam ego fallacem existimabam. Et optandum sane fuisset, ut tota illa controversia nunquam fuisset agitata, tum quod animi Anglorum in exteros fuerint exacerbati, tum quod multum existimationi virorum summorum Newtoni atque Leibnitii detractum. Sed vix mihi persuadeo, fore ut Societas Regia Londinensis, quamvis a Te rogata, immo fere compulsa, sese controversiae Tuae cum Gallis de mensura virium vivarum immisceat. Ajunt Mac-Laurinum dissertationem Tuam vel impugnasFile icon.gifse, vel impugnaturum: qua de re Tibi certius constabit ex litteris amicorum, quos Londini habes.[6] Accepi Commentarios Academiae Scientiarum Petropolitanae,[7] in quibus multa continentur praeclara. Magna pars eorum, quae in iisdem leguntur, ab Hermanno[8] ac Bülffingero[9] venere. Quamobrem cum Hermannus ad professionem juris naturae in Academia vestra,[10] Bülffingerus ad theologicam in Tubingensi fuerit vocatus;[11] non levem nec adeo facile reparabilem jacturam patietur Academia Petropolitana, si uterque inde discesserit. Miror inprimis Hermannum desere[re] studia, quibus se totum dedit per omnem vitam, et quae sibi adeo faventia expertus est. Quid sentis de Richteri Lipsiensis schedis[12] in Actis Eruditorum publicatis, inter quas etiam comparet aliqua, quae quodammodo Te tangit?[13] Optarem ut curatius expenderes, quid tradant alii, quam ab aliis tradita vel corrigere, vel perficere vellet. Miror Cel. Fontenellium vel non ex hoc ipso didicisse, notionem infinite parvorum esse imaginariam, ac infinite parva perperam pro entibus realibus haberi, quod admissa hypothesi de eorum realitate sequantur tot paradoxa, aut si mavis absurda in ipsa Mathesi, qualia quondam dedit Muysius in Physica ex eodem fonte derivata,[14] dedit etiam Keillius. Bene igitur factum existimo, quod in Anglia File icon.gif Robertus Green[15] notionem extensionis, temporis, loci, spatii realem ab imaginaria distinxerit, etsi virium ejus contractivarum et expansivarum hypothesin non probem, multo minus mea faciam, quae contra recepta Geometrarum de motu principia proponit.[16] Cum opus Anglico sermone scriptum sit, dubito quod ad vos delatum fuerit. Quaenam vero sit viri istius de Newtoniana praesertim philosophia judicium, ex Actis intelliges.[17] Vale et fave.

Dabam Marburgi d. 28 April. 1729.


Fussnoten

  1. Siehe Brief von Johann Bernoulli an Wolff von 1728.08.27.
  2. Wolff, Christian], Rezension von Bernoulli, Johann, Discours sur les lois de la communication du mouvement etc. &c. hoc est, Discursus de legibus communicationis motus, qui elogia Academiae Regiae Scientiarum A. 1724 & 1726 meruit & exhibitus fuit occasione praemorum istis annis distributorum, in: AE Novembris 1728, pp. 504-516.
  3. [Wolff, Christian], Rezension von Piece, qui a remporté le prix de l'Academie Royale des Sciences pour l'Année mil sept cens vingt-quatre, hoc est, Dissertatio, quae praemio condecorata fuit ab Academia Regia Scientiarum A. 1724, ex legato Rouillé de Messay, Consiliarii quondam in suprema curia Parisiensi[= Mac Laurin, Colin, Démonstration des loix du choc des corps], in: AE, Novembris 1728, pp. 516-518.
  4. [Wolff, Christian], Rezension von Horrebow, Peder, Copernicus triumphans, sive de parallaxi Orbis annui Tractatus epistolaris ad Celsissimum et Serenissimum Principem ac Dominum, Dominum Christianum, Daniae et Norwegiae haeredem etc., Havniae [Kopenhagen] (Sumpitbus Authoris) [1727], in: AE Februarii 1729, pp. 65-69.
  5. Offenbar ist Wolff nichts über die Rolle von Daniel Bernoulli bei der Bestimmung der Fixsternparallaxe nach dessen Methode durch Horrebow bekannt.
  6. Wolff weist damit Johann Bernoullis Wunsch auf Publikation von dessen Text gegen Robins in den AE zurück. Er führt warnend seine eigenen schlechten Erfahrungen mit solchen Polemiken im Prioriätsstreit an und spielt den Ball an Johann Bernoulli zurück.
  7. CP I, 1726 (1728).
  8. Hermann, Jacob, De mensura virium corporum (1726) (= Na. 039); Na. 041, Geminus modus dividendi semicirculum in data ratione (1726) (= Na. 041); De epicycloidibus in superficie sphaerica (1726) (= Na. 043).
  9. Bilfinger, Georg Bernhard, De viribus corpori moto insitis, et illarum mensura, in: CP I 1726 (1728), pp. 42-120; De directione corporum gravium in vortice sphaerico, in: CP I 1726 (1728), pp. 245-261; De variis barometris sensibioribus et eorum nova specie ac usibus, in: CP I 1726 (1728), pp. 317-341.
  10. Die Berufung Hermanns nach Basel auf den Lehrstuhl für Naturrecht war mit Schreiben der Regenz der Universität von 1727.10.18 erfolgt. (Schreiben im Staatsarchiv Basel). Hermann wurde allerdings 1728 bis zur Fertigstellung seines Abrégé des mathématiques, t. I und III (Na. 050 und Na. 051) für den Zarewitsch beurlaubt.
  11. 1731 wurde Bilfinger ordentlicher Professor der Theologie in Tübingen und gleichzeitig Professor der Mathematischen Wissenschaften am dortigen Collegium Illustre.
  12. Richter, Georg Friedrich, De aestimandis viribus corporum juxta quadrata celeritatum, Schediasma: AE Februarii 1729, pp. 70-75.
  13. Richter nennt Johann Bernoulli auf p. 70 seines Aufsatzes "incomparabilis mathematicus" und gibt den Beweis zur wahren Schätzung der lebendigen Kraft aus dessen Discours Op. CXXXV wieder.
  14. Muys [Mysius], Wijer Willem, Elementa physices methodo mathematica demonstrata. Quibus accedunt dissertationes duae: De causa soliditatis corporum; posterior De causa resistentiae fluidorum, Amstelodami (Jansson-Waesberg) 1711.
  15. Robert Greene (1678?-1730).
  16. Greene, Robert, The Principles of the Philosophy of the expansive and contractive Forces or an Inquiry into the Prinicples of the modern Philosophy that is, into the several chief rational Sciences, which are extant. In seven Books, Cambridge (C. Crownfield) 1727.
  17. [Wolff, Christian], Rezension von Greene, Robert, The Principles of the Philosophy of the expansive and contractive Forces etc. hoc est Principia philosophiae de vi expansiva et contractiva, sive Examen pricipiorum philosophiae modernae ..., in: AE Junii 1729, pp. 241-255.


Zurück zur gesamten Korrespondenz