Bernoulli, Johann I an Scheuchzer, Johann Jakob (1711.03.18)

Aus Bernoulli Wiki
Zur Navigation springen Zur Suche springen


Briefseite   Briefseite  


Kurzinformationen zum Brief       mehr ...
Autor Bernoulli, Johann I, 1667-1748
Empfänger Scheuchzer, Johann Jakob, 1672-1733
Ort Basel
Datum 1711.03.18
Briefwechsel Bernoulli, Johann I (1667-1748)
Signatur ZB Zürich. SIGN: Ms. H 318, pp.39-40
Fussnote



File icon.gif Celeberrimo ac Doctissimo Viro

Joh. Jacobo Scheuchzero

S. P. D.

Joh. Bernoulli

Heri sub vesperam traditus mihi est fasciculus continens donum pretiosissimum quo me mactare voluisti, duo nempe exemplaria physicae Tuae Germanicae recusae;[1] video priorem partem Illustr. Leibnitio et mihi, nescio quo pacto tantum honoris merenti, inscriptam:[2] Equidem haud inficior hocce munus mihi esse gratissimum instar thesauri splendidissimi inter chariores meos libros asservandum, atque ipsam Dedicationem perquam honorificam mihi ducere, quam tamen si libere dicendum quod sentio vel plane omittere vel in alium de Te et de Orbe Erudito magis meritum dirigere debuisses: nihil enim in me reperio quod hoc honore dignum sit, nihil etiam video quod Te eo permoverit nisi id sit prolixi Tui in me amoris affectus, quali certe et ego erga Te mutuo flagro, cujus impensae voluntatis ut et grati mei animi testimonium, si beneficium beneficio aliter rependere non liceat, data qualibet occasione Tibi exhibere studebo.

Scribam propediem Ampl. Leibnitio, cui ut facile conjicies commendabo ex debito Physicam Tuam et simul File icon.gif Personam Tuam,[3] is enim aliquando stationem extraneam, si modo ambias, procurare poterit pro magna qua pollet apud Principes et alios auctoritate: vidi quod ipsi dederis Titulum Consiliarii Status Electoris Hanov., velim autem scias, eum se scribere (ut ab ipso habui) Consiliarium intimum;[4] ad hanc enim dignitatem fuit promotus jam ab aliquot annis. Caeterum in perlustratione libri invenio aliquoties nomen meum honorifice citatum, pro quo gratias ago magnas: credebam editionem hanc, prout ante aliquod tempus significabas, idiomate latino fore conscriptam: sed forte causam habuisti sententiam mutandi.

Ex superioribus Tuis ante octiduum scriptis[5] aegre intellexi, Theologos quosdam Vestros Impressioni Lectionis Tuae impedimenta et remoram injecisse, idque imprimis ob verba quaedam mea. Copernicanismi Osoribus minus faventia, quibus elisis Theologorum clamores, uti censebas, ad quietem fuissent redituri: nisi vero ex hesterna Tua epistola intellexissem,[6] Te tandem perrupisse omnia obstacula, et ideo Praelectionem Tuam lucifugis tantopere invisam, lucem ipsis invitis proxime visuram esse, rogarem Te etiam atque etiam, ut verba illa mea inauspicata, quae orthodoxos oculos et aures offendunt, exterminares, ne cum illis tota supprimeretur praelectio,[7] et oblivioni traderetur quae eruditorum conspectu est dignissima. Vale Vir Celeberrime et me amare perge.

Dabam Basileae a. d. XVIII. Martij MDCCXI.

Cl. Fratri salutem cum officiis meis dicito.


Fussnoten

  1. Scheuchzer, Johann Jakob, Physica, oder Natur-Wissenschafft ... Zweyte verbesserte und vermehrte Auflag, so mit nöthigen Kupferen versehen, 2 Teile, Zürich (H. Bodmer) 1711.
  2. Zur Widmung siehe den Kommentar im Brief von Johann Jakob Scheuchzer an Johann I Bernoulli von 1711.03.14.
  3. Johann I Bernoulli schreibt an Gottfried Wilhelm Leibniz in seinem Brief von 1711.04.08: "De reliquo nesciverim hodie quemquam, qui suppleat jacturam Sturmii, nisi is sit Scheuchzerus noster senior, Vir sane, etsi a propriis inventis non valde clarus, mirae tamen sedulitatis et indefessi laboris in conscribendis observationibus, tam a se in itineribus suis de industria institutis, quam ab aliis factis; item in componendis libris circa varia objecta, sicuti qui hactenus ab eo editi sunt abunde testantur, et nuper admodum ejus Physica Germanica ... Sicubi pro ipso statio se offeret, minus commode enim in Patria vivit, opus sane laude dignum, si quid sapio, faceres, si eam illi procurares.", siehe Leibniz, Math. Schriften III, p. 870.
  4. Scheuchzer hatte in seiner Widmung Leibniz den Titel "Staats-Rath" gegeben. Laut Johann Bernoulli wäre aber der Titel "Geheimrat" nach Leibnizens Aussage korrekt.
  5. Johann Jakob Scheuchzer an Johann I Bernoulli von 1711.03.08.
  6. Johann Jakob Scheuchzer an Johann I Bernoulli von 1711.03.14.
  7. Die Passage, welche Johann I Bernoulli wegzulassen wünschte, lautet: "pudorem esse hodie, Hypothesi Copernicanae addictum non esse, nedum adversari". Sie stammt aus dem Brief Bernoullis an Scheuchzer von 1710.11.19. Die Passage wurde jedoch in Scheuchzer, Johann Jakob, Praelectio de matheseos usu in theologia ..., Tiguri [Zürich] (Chr. Hardmeyer) 1711, nicht weggelassen, sondern ist auf p. 11 abgedruckt.


Zurück zur gesamten Korrespondenz