Scheuchzer, Johannes an Bernoulli, Johann I (1711.02.01)

Aus Bernoulli Wiki
Zur Navigation springen Zur Suche springen


Briefseite   Briefseite   Briefseite   Briefseite  


Kurzinformationen zum Brief       mehr ...
Autor Scheuchzer, Johannes, 1684-1738
Empfänger Bernoulli, Johann I, 1667-1748
Ort Zürich
Datum 1711.02.01
Briefwechsel Bernoulli, Johann I (1667-1748)
Signatur Basel UB, Handschriften. SIGN: L Ia 668, Nr. 52*
Fussnote



File icon.gif Celeberrimo D.o Iohanni Bernoullio

S. D.

Iohannes Scheuchzerus.

Redijt mihi quae Dei gratia est pristinus sanitatis vigor, redijt etiam pristina cum studijs Mathematicis reconciliatio, tanta eorundem delectatione repleor ut nullibi nisi in Matheseos atrio, utinam dicere possem gremio, felicem me putem. Ea est veritatis natura, ut aliquandiu degustata nullo non momento ardentius cupiatur; contrarium evenit ijs qui hoc in studio peregrini quasi hospites ejus veritates non solum ut amarum quid sedet ut venenum detestentur; accidit id, prout ex Libro Naturae Hottingeriano,[1] fratrisque recensione[2] litis cujusdam plenius perspicies, umbraticis nostris tam Theologiae, quam Philosophiae Doctoribus, qui ignota ipsis dulcissimae veritatis Mathematicae vestigia, tanquam vias ad Atheismum, Verbi Divini profanationem, Orcum ipsum ducentes, reformidant: Nulla non Cathedra apud nos Veritatis jugiter repetito nomine personat, hanc tamen pro Scholastici ingenij modulo formant, vestiunt, transformant, et si quid nequius, nam Systematum suorum absurditates Sacro-Sanctae Scripturae Authoritate tegere et abscondere satagunt. Increpat Libri Naturae Author,[3] eos qui Scripturam S. ad vulgi captum erroneum loqui dicunt vere quidem sed non minus vere quam absurde, confer enim si placet jurgia sua in hos File icon.gif cum Divo Paulo qui limpido Textus Hebraei fonte relicto, impuriores septuaginta Viralis versionis rivulos sectari maluit, ut scil. ad receptum vulgi loquendi modum sese conformaret in Thesi XII fallor? an non, cum ijsdem contra[4] quos, effusissimis suis insurgit quaerelis dicta in Thesi conspirat? Sed quid plura? Libri naturae excellentiam non melius quam ex ipso Libro, non natura ipsa, sed scripto haurias: ubi et praecipue primae magnitudinis stella Antistes noster D.us Klinglerus cum scriptis suis in Josuam[5] Thesi XX fere ad finem luculenter emicat, miraberis hancce stellam[6] non per Telescopium aliquod 30 pedum, nam absit quod nebulosa sit, sed nudis oculis, forsitan et in ea ipsa sine lentis cujusdam adjumento periodicas quasi maculas quasdam perspicies. Thesi XXII et ultima tandem Mysteriorum Dei admiranda Algebra, Regula aurea aliaque miro modo et κατ' ἐξοχῆν adhibita altius personant et acutius, quam ulla Mathematicorum inventa Algebraica, nam ex praecedentibus, illa nos ad portum vitae aeternae, haec ad antrum nescio quodnam? non interrupta via adducit. Quid plura? Defossos, consequenter et demortus, inque barathri immensas abyssos demersas video Copernicanos, Mathematicos eorumque asseclas, Epitaphia hinc emergent sane tristissima, et quis perferendo dolori par? dolorem leniet inconcussa in Veritatum Mathematicarum assentione constantia, spes nobis superest, fore, ut Arca Iehovae Dagonis[7] delubro hactenus illata exinde eodem remanente ejusdem splendore reportetur tandem, quum dissipatis paulisper nugarum ScholastiFile icon.gifcarum nebulis Sanioris Philosophiae Lux orietur. Non tamen heic reticendas reor Doctorum nostrorum argutias, dum Mathesin sub Copernicanismi exoso apud multos, praecipue etiam nostros Titulo, non denigrare saltem sed et extirpare funditusque evertere conantur, conantur quidem sed quaedam tamen eos vestigia terrent. His autem Vale et mihi favere perge

dabam raptim die 1. Febr. 1711.


Fussnoten

  1. Hottinger, Salomon, Liber naturae ex Psalmo XIX. v. 1-7 propositus quem ... pro examine philosophico legitime consequendo secundum gratiam divinitus concessam tueri conabuntur Ioh. Casparus Sprynglinus et Ioh. Henricus Denzlerus ..., Tiguri [Zürich] (D. Gessner) 1711.
  2. Ein Bericht in deutscher Sprache über die Diskussionen nach der Verteidigung der Hottingerschen Thesen war als Beilage zu den gemeinsam übersandten Briefen der Brüder Scheuchzer von 1711.02.01 an Johann I Bernoulli gelangt. Dieser Bericht (UB Basel Handschriften L Ia 721, fo. 122 r/v) ist zwar mit "D. Joh. Scheuchzer" unterzeichnet, inhaltlich kommt jedoch eher Johann Jakob Scheuchzer als Autor in Frage. Johann I Bernoulli bestätigt denn auch in seinem Brief an Johann Jakob Scheuchzer von 1711.02.10 den Empfang beider Briefe und Beilagen und spricht ausdrücklich davon, dass er neben Hottingers Liber naturae auch Johann Jakob Scheuchzers Defensio gesehen habe.
  3. Hottinger, op. cit.
  4. Im Manuskript steht "contro".
  5. Klingler, Anton, Bella Jehovae et portio Israelis. Das ist: Die Kriege des Herrn und das Erbteil Israels. Beschrieben von dem siegreichen Helden und Heerführer Josua in seinem geistlichen Kriegsbuch, genennt: Das Buch Josua ..., Zürich (H. Bodmer) 1696-1704.
  6. Diese ironische Bemerkung bezieht sich auf die Erwähnung Klinglers in Hottinger, op. cit., p. 15. Klingler wird dort als "primae Magnitudini stellae" bezeichnet.
  7. Im Manuskript steht "Tagonis".


Zurück zur gesamten Korrespondenz