Hermann, Jacob an Bernoulli, Johann I (1709.11.16)
|
|
|
|
| Kurzinformationen zum Brief mehr ... | |
|---|---|
| Autor | Hermann, Jacob, 1678-1733 |
| Empfänger | Bernoulli, Johann I, 1667-1748 |
| Ort | Padua |
| Datum | 1709.11.16 |
| Briefwechsel | Bernoulli, Johann I (1667-1748) |
| Signatur | Basel UB, Handschriften. SIGN: L Ia 659, Nr.17* |
| Fussnote | Siegel abgerissen |
Excellentissimo et Celeberrimo Viro
Joanni Bernoulli
S. P. D.
Jacobus Hermannus
A Parente meo laetus intellexi postremas litteras meas 12.mo superioris Octobris Tibi redditas esse atque adeo benigniorem habuisse sortem iis quas mense Julii Tibi destinaram. Praesentibus hisce Te certiorem reddere volui, Nobiliss. Burnetum qui duas circiter ante septimanas Venetiis appulerat hincque Patavium concesserat, epistolam Tuam die 19 Martii datam mihi avide eandem expectanti tandem attulisse. Magna cum voluptate animadversiones Tuas in Parentii Cavillas adversus Disquisitionem Tuam Catoptrico-Dioptricam[1] in publicum praecipitatas legi, easque omnes solidas et cum iis etiam quas et ego feceram prorsus conformes deprehendi, nec mirum cum in elegantissimo Tuo schediasmate mentem Tuam satis perspicue ut alias semper, expresseris adeo ut quilibet in hisce leviter tantum versatus nullo negotio perspicere possit, aut Parentium nescire quid legat, aut inexcusabili malitia et protervitate aliorum cogitata in alienum sensum detorquere, nam non solus es, Vir Cel. cui falsum sensum affinxerit ineptus Vitilitigator, sed Hugenius etiam simile quid patitur et multi alii. Nisi enim Thraso noster ita egisset non invenisset quod reprehenderet. Recte etiam dicis, Miserum hunc hominem infra Iram Tuam positum esse, quia Ira Tua indignum judico, cum in plerisque quae noster scribit, obscuritas sine exemplo apud alios Autores, mala fides, intolerabilis superbia et ignorantia indivulso ubique nexu inter se cohaereant. Atque ideo haec omnia animo mecum revolvendo in eam etiam sententiam transii, nulla ipsum Confutatione dignum esse; idque tanto magis quod haud difficulter observetur, hoc ipsum praecipue in votis habere, ut Celebris quidam Autor in ipsum insurgat. Interim tamen si Tibi gratum fore intellexero, Ipsum ita perstringam, sed tecto meo nomine, ut si non omnem excussit pudorem haud ita facile secunda vice Excellentissimos Geometras insectari cupiat. Sed de hoc satis. De vocatione Tua Lugduno-Batava mentionem apud me fecit Illustris Burnetus, significans Te nonnihil ad eam acceptandam propendere, sed nescio ego an nova hac soli mutatione valetudini Tuae consultum foret, quae ut incolumis servetur mihi imprimis cordi est. Verum quicquid sit, faxit Deus quicquid ad omnimodum Tuam prosperitatem facere potest. Nobilissimum Juvenem[2] talem in Mathesi invenio qualem mihi descripsisti, nam observo eum praestantissima hujus temporis inventa mathematica praesertim quae ad Analysin spectant, satis callere, caeterum multum se Tibi debere mihi professus est, cum ingeniosissima quaeque inventa Tua ex Ore et scriptis Tuis adversariis didicisset, ultroque improbavit Craigii procedendi modum quo praestantissimam Tuam motus reptorii theoriam non satis expensa et examinata inventi utilitate tanquam inutilem nullasque curvas algebraicas exhibentem intempestive explodere conatus est. Hunc tamen ad meliorem frugem rediisse simul retulit. Et ego etiam consideravi circulum tanquam ex arcubus Parabolicis conflatum in comparatione Vis Centrifugae cum gravitate, huncque modum praeterito Mense Majo in Publicis meis Lectionibus exposui in gratiam nonnullorum Auditorum harum rerum nonnihil intelligentium, quando nimirum Mechanicam pro Cathedra tractavi.[3] Substitui nimirum loco circuli in cujus circumferentia mobile aequabiliter circulatur Parabolam quam datus circulus in vertice osculatur, quo posito cum eadem sit curvatura in vertice Parabolae quam Circuli osculatoris, mobile utique intelligi potest decurrere arculum parabolicum infinitesimum Vertici adjacentem loco arculi indefinite parvi circuli osculatoris cum subtensa anguli contactus utrinque aequalis sit. Unde cum constet quod grave projectum secundum directionem tangentis Parabolam in vertice velocitate ea quam acquireret post casum per quartam parametri partem, descripturum sit eam ipsam Parabolam quam Circulus osculatur, atque adeo gravitas mobile eadem vi urgeat qua mobile a centro Circuli recedere conatur, atqui constat etiam Parametrum Parabolae aequalem esse diametro Circuli illius osculatoris, atque demonstratum sic esset quintum Theorema Hugenii eorum quae ad Calcem Horologii Oscillatorii posita sunt.[4] Jesuita quidam Ticinensis anno superiori Neostaticam quam vocat edidit[5], in qua multum sudat ut alias accelerationis leges quibus gravia ad terram feruntur quam sunt eae a Galileo memoriae proditae eliciat, ad id etiam considerat directiones gravium in Centro terrae, et recte quidem, convergere, ast negat aequalibus temporis momentis aequales celeritatis gradus gravibus accrescere, sed potius statuere videtur talia velocitatum incrementa distantiis mobilis a Centro terrae proportionalia existere: quo jure autem id faciat nondum vacavit examinare. Hisce diebus Terrae tremor hic et Venetiis aliis Vicinis urbibus observatus est, qui tamen nihil damn[i] intulit.[6] Caeterum nihil novi hic habetur quod ad Te scribi mereatur. Hisce vale Vir Eximie et me quod facis porro ama.
Datum Patavii die XVI Novembris MDCCIX.
Cultum meum defero Cl. Staehelio, Battieriis aliisque Cel. Colegis Tuis.
A Monsieur
Monsieur Bernoulli tres Celebre
Professeur des Mathematiques etc.
à Basle
Fussnoten
Zurück zur gesamten Korrespondenz (Bernoulli, Johann I)
Zurück zur gesamten Korrespondenz (Hermann, Jacob)