Hermann, Jacob an Scheuchzer, Johannes (1708.11.17)

Aus Bernoulli Wiki
Zur Navigation springen Zur Suche springen


Briefseite   Briefseite   Briefseite   Briefseite  


Kurzinformationen zum Brief       mehr ...
Autor Hermann, Jacob, 1678-1733
Empfänger Scheuchzer, Johannes, 1684-1738
Ort Padua
Datum 1708.11.17
Briefwechsel Hermann, Jacob (1678-1733)
Signatur ZB Zürich. SIGN: Ms H 347, pp.169-172
Fussnote



File icon.gif Vir Clariss.me Amice honoratiss.me

Quin ego potius nimis tarde ad suavissimas Tuas[1] die 3 Currentis Tiguro[2] ad me datas nunc respondeo cum ante octiduum quo eas acceperam id faciendum fuerit, sed negotiis Academicis lectionibus nempe publicis[3] impeditus ad alteram hanc tabellarii profectionem differre coactus sum. Non est quod Te obstrictum profitearis propter nonnulla mea conamina in promovendo nostro communi negotio. Commune id merito nominare possum ob ineffabile solatium quod nanciscar si Tuo quotidiano consortio et conversatione in hac Urbe Patavinorum[4] aliquando frui contingat, quod ut quantocyus contingat Deum supplex veneror. Brevi forsan oportuna ad id occasio erit, Comes enim Boromeus[5] ad primariam Medecinae practicae Cathedram nominatus quidem sed nondum ab Exc.mo Senatu Veneto confirmatus laethaliter[6] decumbit ut multi de ejus reconvalescentia dubitent, quapropter credere fas est Excell.mos Reformatores[7] decretum suum ad Senatum absque mora esse delaturos, aut saltem decrepitum Borommaeum vitam cum morte commutando, illustri hoc Athenaeo esse valedicturum quam proxime. Interim quicquid sit scito Te hic sincerum habere amicum qui omnibus viribus in id incumbat ut voti suo tempore compos fias; idem quoque aget Cel. Fardella[8] qui Te plur. salutat quanquam ob adversam valetudinem nullas adhuc literas responsorias ad Te dare potuerit. Excell.orum Reformatorum judicia de Prodromo Tuo[9] cel. Fardella, cui exemplaria Venetias[10] transmiseram ob temporis angustiam rescire nondum potuit, id tamen scio omnibus illis harum rerum intelligentibus mirum in modum hunc File icon.gif ingenii foetum arrisisse. Cl. Morgania[11] qui certas a te literas expectat[12] distinctius ubi eas acceperit exponet, id quod duobus tantum verbis nunc innui, is interim meo calamo gratias tibi adscribit maximas pro insigni hoc donario quo mactare eum voluisti. Inter alia quoque me certiorem reddidit Doctiss. nostrum Stancarium Cathedrae nuper Mathematicae ad promovendam analysin infinite parvorum admotum esse, quod et Tibi quoque intimari jussit.[13] Sed presentes belli tumultus[14] qui Pontificis ditiones nunc infestant haud dubie omne emolumentum ejus cathedrae absorbent. Romani enim Episcopi res pessimo nunc statu esse neque Tibi ut spero ignotum est[,] occupatis enim parvis locis a caesareo milite, Stellata[15] et Bondeno[16] Ferraria[17] urbe adeo arcte constringitur ut pauci dubitent quin tandem in Germanorum potestatem redeat, quin imo hisce diebus praeteritis jam falsus rumor hanc personabat civitatem ac si Caesarius exercitus Ferrariam ingressus esset sed id falsum postea deprehensum erat, certum interim est Germanos in Bononiensi[18] et Ferrariensi agro stationes hybernales posituros esse. Insularum Flandriae[19] praeterea redditio Rebus Pontificis parum proficua videtur eo quod promissa a Gallis subsidia in vanas indubie abeant pollicitationes quibus inductus Papa[20] et omnibus ad bellum requisitis destitutus phalange[s] nihilominus suas Caesari Josepho[21] opponere et in aciem prodire voluit, sed tam sinistro evento ut illico aufugiant ejus copiae non File icon.gif dicam visis cominus inimicis, sed solo tormentorum strepitu[22], qui contrarium quam Orphaei lyra effectum apud eas edere est deprehensus. Quae de Cl. Fratre[23] mihi narras mihi displicent, eo quod charitati ne dicam Fraterno Amori parum consentanea videantur ea quae ille agit dum egregios Tuos conatus deprimere et morari annititur, et non nisi turpe indicant invidiae monumentum. Quidni enim ille vitulo dignus esse posset et Tu, cur ergo luminibus tuis obstruere et nominis Tui famam ejusque incrementa impedire in animum suum inducit! ita saltem sentio eo casu quo vera sunt quae de eodem suspicaris. Sed ut id quoque in aurem Tibi dicam, credo me causam divinasse cur editionem quaerelarum tuarum Plantarum et Vindiciarum suadere noluerit, cum ipsemet tale quid publicare cogitet; Bene interim et optime facis si quo majora obstacula inclarescendi ab aliis sentias tanto majore nisu inde eniti coneris.[24] Et eo nomine gratulor Tibi toto pectore quod specimina Tua Ill.mo Bignionio adeo placuerint[25] quemadmodum omnibus illis ea placitura confido qui bonarum artium et scientiarum capiuntur studio. Mitte audacter foetum tuum de Plantarum querelis et vindiciis nihil cogitans quid alii suadere queant animoque Tecum reputa sepissime verum reddi vernaculum illud wie mehr man fragt je mehr geht man irre. Coeterum quod tanta apud Vos sit lignorum penuria ut turffas in auxilium vocare necesse sit, miror et curiosum est hujusmodi terram ligneis fibris pertextam in tanta copia in Tigurino agro reperiri, ut lignorum penuriam resarcire File icon.gif queant.[26] Nuperrime a Bernoullio nostro[27] et Iselio[28] accepi[29] unde laetus intellexi illum bene nunc valere hunc vero feliciter Patr[iae] esse restitutum utrumque enim mihi amicissimum veneror et impense Amo. Pro novis de Insularum redditione[30] gratias habeo maximas, si quid novi his in regionibus accida[t] faciam vicissim ut ejus ignarus non sis hisce vale et me ama Celeberr. Nominis Tui Cultorem perpetuum I. Hermannum.

Patavii 17 Novembr. 1708.


Fussnoten

  1. Dieser Brief Johannes Scheuchzers von 1708.11.03 ist anscheinend nicht erhalten.
  2. Zürich.
  3. Hermann las damals in Padua über Mechanik (s. Na. 106).
  4. Padua.
  5. Alessandro Borromeo (1625-1708).
  6. "laethaliter" = "letaliter".
  7. Alessandro Borromeo war damals schwer erkrankt, sodass die Riformatori die Bestätigung seiner Wahl durch den Senat hinauszögerten. Zum Amt der Riformatori siehe den Brief von Nicolaus I Bernoulli an Johannes Scheuchzer von 1718.04.23. 1708 bekleideten das Amt Federico Marcello, Marino Zorzi und Girolamo Venier (1640-1714).
  8. Michelangelo Fardella (1650-1718).
  9. Scheuchzer, Johannes, Agrostographiae Helveticae prodromus sistens binas graminum Alpinorum hactenus non descriptorum, et quorundam ambiguorum decades, [Zürich] 1708.
  10. Venedig.
  11. Giovanni Battista Morgagni (1682-1771).
  12. Es sind anscheinend nur drei Briefe von Scheuchzer an Morgagni aus dem Zeitraum 1708-1709 erhalten. Siehe Mazzone/Roero, Diffusion of calculus, p. 547, sowie den Brief von 1707.09.28.
  13. Vittorio Francesco Stancari (1678-1709) erhielt 1708 an der Universität von Bologna den Lehrstuhl Ad algebram sive analysim tam communem quam infinitorum. Der Brief, in dem Stancari Hermann darüber informierte, ist anscheinend nicht erhalten.
  14. Zum Comacchiokrieg siehe den Brief von 1708.07.15.
  15. Stellata.
  16. Bondeno.
  17. Ferrara.
  18. Von Bologna.
  19. Gemeint sind die Balearischen Inseln. Im Jahr 1708 eroberten die Briten das strategisch wichtige Port Mahón auf der Insel Minorca.
  20. Papst Clemens XI. (1649-1721).
  21. Joseph I. (1678-1711), römisch-deutscher Kaiser.
  22. Im Manuskript steht "stepitu".
  23. Johann Jakob Scheuchzer (1672-1733).
  24. Offenbar gab es zu dieser Zeit Differenzen zwischen Johannes und Johann Jakob Scheuchzer. Diese betrafen vermutlich die Autorschaft der von Johann Jakob Scheuchzer 1708 publizierten Arbeit Piscium querelae et vindiciae, Tiguri [Zürich] (D. Gessner) 1708, auf die sich Hermann hier zu beziehen scheint. Johannes Scheuchzer arbeitete als Assistent seines um zwölf Jahre älteren Bruders, der möglicherweise einige seiner Forschungsresultate ohne spezielle Erwähnung der tatsächlichen Autorschaft in die eigenen Werke aufgenommen hat. Dies hat angesichts der prekären beruflichen Situation Johannes Scheuchzers, der in dieser schwierigen Phase seiner Karriereplanung dringend auf eigene Publikationen angewiesen war, wohl für Unmut gesorgt.
  25. Abbé Bignon gab offenbar ein positives Urteil über Scheuchzers Arbeiten ab. Zu Bignons lobenden Worte an Johannes Scheuchzer siehe seine Briefe von 1708.12.31 und 1709.01.31. Jean-Paul Bignon (1662-1743) war ab 1699 Präsident der Pariser Akademie der Wissenschaften und ab 1705 Leiter des Journal des savants. Johannes Scheuchzer sollte ihn später, als er sich im Sommer 1714 in Paris aufhielt, persönlich kennen lernen. Siehe dazu den Brief Scheuchzers an Johann I Bernoulli von 1714.08.08.
  26. Zum Beitrag von Johannes und insbesondere von Johann Jakob Scheuchzer zur Erforschung und Gewinnung von Torf und Steinkohle in der Schweiz siehe den Kommentar im Brief von Johann Jakob Scheuchzer an Johann I Bernoulli von 1710.05.18.
  27. Johann I Bernoulli (1667-1748).
  28. Jacob Christoph Iselin (1681-1737).
  29. Es handelt sich um einen anscheinend nicht mehr erhaltenen Brief von Johann I Bernoulli an Jacob Hermann sowie um den Brief von Jacob Christoph Iselin an Hermann von 1708.10.31.
  30. Es handelt sich um die oben erwähnte Eroberung der Balearischen Inseln durch die Briten.


Zurück zur gesamten Korrespondenz