Hermann, Jacob an Scheuchzer, Johann Jakob (1706.05.26)
|
|
|
|
| Kurzinformationen zum Brief mehr ... | |
|---|---|
| Autor | Hermann, Jacob, 1678-1733 |
| Empfänger | Scheuchzer, Johann Jakob, 1672-1733 |
| Ort | Basel |
| Datum | 1706.05.26 |
| Briefwechsel | Hermann, Jacob (1678-1733) |
| Signatur | ZB Zürich. SIGN: Ms H 318, pp.275-278 |
| Fussnote | |
Vir Celeberrime
Fautor et Amice Honoratissime.
Non opus fuit, ut mihi Orationem Bernoullianam[1] quam pro Te descripseram remitteres. Si Clarissimus illius Autor sublimioris Geometriae in physicis ostensurus usum in generalibus tantum substitit non aliunde venit quam, quod, omnibus orationem suam componens, libris et aliis subsidiis destitutus, ea tantum promere potuerit qua sibi in memoriam rediissent. Nam eo tempore quo Professionem suam auspicatus est, omnis sua supellex tum libraria tum oeconomica in Belgio adhuc extabat. Hisce addendum si hoc argumentum pro dignitate materiae tractandum esset, volumen requireret non Orationem. Plurima jam habentur et obvia exempla quibus usus recentioris Geometriae probatur; Hugenius[2] Horologia[3] oscillatoria invenit et Cycloïdum ope ad summum perfectionis gradum perduxit, in hoc inventum sine subtilioris Geometriae notitia simul et peritia nunquam incidisset.[4] Newtonus Astronomiam ipsam quam omnes inutilem non judicant, mechanice tractavit in suis Principiis physicae mathematicis[5] qui insignis tractatus si difficilior compluribus apparet aliunde non venit quam quod Excell. Newtonus Lectores praesupponat Geometriae peritos. Interim tamen Gregorius Astronomiae Professor Savilianus[6] Newtonianis insistens principiis Astronomiam adornavit Geometriam intellectu non adeo difficilem ex qua abunde liquet quantum augmentum Astronomia ex Newtonianis repertis acceperit. Sublimioris quoque Geometriae ope theoria resistentiae solidorum in architectonicis usui futura, a Celeberrimis Viris Leibnitio,[7] Iac. Bernoullio[8] et Varignonio[9] ad supremum perfectionis gradum perducta est. Plura mitto tum in Newtoniano libro tum in aliis operibus existentia; libenter etiam ab iniquo Matheseos judice quaererem quantum putet physicae remansurum si ex ea omne id dematur quod ad Mathesin pertinet? o quam jejuna quam sterilis ne pejus dicam inde non emergeret scientia, si modo scientiae nomen meretur perpetua hallucinatio! Et sane Physicus non sola phaenomenon causa contentus esse debet, verum etiam natura[e] vires innumerato habere; hoc est omnia effecta numerare debet quae ab aliqua causa edi possunt; verum hoc a nemine nisi Geometras praestari potest. In actione gravitatis concipitur uniformitas aliqua undecunque gravitas oriatur: hoc est, supponitur, singulis momentis corpus quodvis a vi gravitatis pari impulsu aut vi versus terrae centrum premi ex hoc simplici principio theoria accelerationis gravium enata est, quae quam plurimis utilissimis inventis faciem[10] praetulit, verum quis alius quam Mathematicus quis alius quam subtiliss. Galilaeus,[11] tam egregii inventi autor censeri posset? non sane Aristoteles,[12] qui adeo profunde in Geometriam non inspexit, quamquam ejus non fuerit prorsus ignarus. Notum est quam enormiter a via veritatis Philosophorum hic Princeps aberraverit, docendo Gravitatem corporum crescere quo propiora haec terrae centro fuerint, loco quod celeritates tantum hujusmodi augmenta accipiant.[13] Sed in hisce omnibus nimis prolixus sum superfluamque apud Te de hisce ut opinor persuasum antea, operam impendo.
Eclipsis nupera Solaris[14] cujus meministi multum terroris quam plurimis apud nos incussit, nam purissimum aetherem in medio defectu tantae implerunt tenebrae ut Venus, Oculus tauri et nonnullae aliae stellae simplici visu facile conspicerentur, et unus alterum ad decem passuum distantiam vix dignoscere potuerit: quantum ad initium, medium et finem hujus deliquii centralis et annularis, quia exacto haud praeditus fui horologio neque quadrante instrui tempus exacte notare haud potui; verum praeter propter observo tempus id satis cum tuis numeris convenire. Praeter Cl. Hofmannum[15] morte nobis ereptum Academia nostra amisit Virum Consultiss. Sebastianum Faeschium ad Archigrammatei munus ante octiduum electum;[16] cui ergo Amplissimo Viro quisnam ex duobus ICtis[17] Battierio[18] et Wetstenio[19] successurus sit nondum constat.[20] Cl. Dn. Fratrem[21] a me, quaeso, millies saluta et Hisce Vale, et mihi bene cupere perge Celeberrimi Nominis Tui Studiosissimo Hermanno
Basileae 26 Maji 1706.
Fussnoten
- ↑ Bernoulli, Johann I, Oratio Inauguralis de Fato novae analyseos et profundioris Geom. (= Ms 339). Diese Abschrift, die Hermann für Scheuchzer anfertigte, findet sich in der ZB Zürich, Ms G 325, fol. 102r-109v. $Biblio $BIBB
- ↑ Christiaan Huygens (1629-1695) $BIBB
- ↑ Im Manuskript steht "Horollogia".
- ↑ $Kommentar$ Sulamith Geschichte der Analysis, Huygens, Zykloide
- ↑ Newton, Isaac, Philosophiae naturalis principia mathematica, Londini (J. Streater) 1687. $Biblio. $BIBB
- ↑ David Gregory (1659-1708), war ab 1691 Savilian Professor of Astronomy an der Universität Oxford. $BIBB
- ↑ Leibniz $BIBB
- ↑ Jacob I Bernoulli (1654-1705). $BIBB
- ↑ Varignon, Pierre (1654-1722) $BIBB
- ↑ Im Manuskript steht "facem".
- ↑ Galilei $BIBB
- ↑ $BIBB Aristoteles
- ↑ $Bibliogr. Aristoteles, Zitat finden.
- ↑ Zur Sonnenfinsternis vom 12.05.1706 siehe den Kommentar von Andreas Verdun im Brief von Johann I Bernoulli an Johann Jakob Scheuchzer von 1706.05.12.
- ↑ Der Geschichtsprofessor Johann Jakob II Hoffmann (1635-1706) verstarb am 10. Mai 1706. $BIBB
- ↑ Sebastian Fäsch (1647-1712), Professor des Codex, wurde am 18. Mai 1706 zum Stadtschreiber gewählt und trat deshalb am 13. September von seiner Professur zurück. Siehe dazu Stähelin, Universitätsgeschichte, p. 553. $BIBB
- ↑ ICtis= Juris consultis.
- ↑ Johann Jakob Battier (1664-1720) $BIBB
- ↑ Johannes Wettstein (1660-1731). $BIBB
- ↑ Nachfolger von Sebastian Fäsch auf den Codex-Lehrstuhl wurde Bonifacius Fäsch (1651-1713), auf den dadurch vakant gewordenen Lehrstuhl der Institutionen folgte Johann Jakob Battier (1664-1720), während Johannes Wettstein (1660-1731) zum Professor des Natur- und Völkerrechts wurde. Siehe dazu Stähelin, Universitätsgeschichte, pp. 550-555.
- ↑ Johann Jakob Scheuchzer (1672-1733). Scheuchzer, Johann Jakob (1672-1733) $BIBB
Zurück zur gesamten Korrespondenz