Bernoulli, Johann I an Hermann, Jacob (1716.01.09)
[Noch keine Bilder verfügbar]
| Kurzinformationen zum Brief mehr ... | |
|---|---|
| Autor | Bernoulli, Johann I, 1667-1748 |
| Empfänger | Hermann, Jacob, 1678-1733 |
| Ort | Basel |
| Datum | 1716.01.09 |
| Briefwechsel | Bernoulli, Johann I (1667-1748) |
| Signatur | BS UB, Handschriften. SIGN: L I a 659, Nr.22 |
| Fussnote | Tinte z.T. stark verblasst |
Viro Celeberrimo ac Doctissimo
Jacobo Hermanno
S. P. D.
Joh. Bernoulli
Cum sub finem anni veteris litteras ad Te scriberem datas XXI. Decemb. multa ob materiae abundantiam omisi, in aliam occasionem ut quidem monebam reservand.: Inter alia aliquid est quod vix tribus verbis attigi in litteris meis, spectans ad libri Tui praefationem, ubi dicis, nescio qua necessitate Te incidisse in insignem proprietatem centrorum gravitatis quam Te primum invenisse putabis; sed quam etiam ego in libro meo Gallico proposuerim, postea ad memoriam meam provocans statim subdis me Mscriptum Tuum vidisse, in quo Theoremata huc facientia continebantur, priusquam meus liber editus esset, et ut mens Tua magis emphatice exprimeretur uteris particula adversativa "sed", quando ais "Sed hic Geometra recordabitur etc." quae cum praecedentibus sumta eum sensum fundunt quo Lector nisi ad sequentia attentissimus sit facillime praeoccupatur, quasi in hunc scilicet modum loqui voluisses "incidi in insignem proprietatem centrorum gravitatis, quam ego primus inveni; quam quidem etiam Joh. Bernoulli in libro nuper edito (Essai d'une etc.) proponit, sed mirum non est, nam vidit hic Geometra manuscriptum meum adeoque etiam theoremata mea huc facientia quae in eo continebantur, priusquam suus liber editus esset". Quid autem hoc aliud significat quam me aperte alicujus plagii insimulare? adjicis quidem et fateris Te meam propositionem propriam in meo libro, tunc adhuc inedito, pariter vidisse, sed nemo facile percipit, aut saltem nemo cujus non interest attendit, quod hic per "Propositionem propriam meam" intelligenda sit eadem illa "insignis proprietas centrorum gravitatis" nedum quod illius inventio mihi aeque ac Tibi attribuenda sit; nam de Te loquens dicis Te "invenisse" de me vero agens ais me "proposuisse", jam potest aliquis rem quandam proponere etsi eandem non invenerit. Ut verbo dicam videris Te innuere velle, quod Tu inveneris ego vero inventum Tuum ex manuscripto Tuo mecum communicato exscripserim, exscriptum in libro meo proposuerim, pro meo venditaverim, et ita turpe plagium commiserim. Quam proclive sit verba Tua in hoc sensu sumere, non unum habeo exemplum quorundam Professorum nostrorum qui me hac super re jocose exagitarunt, et nuperrime Krusius qui quondam fuit senior Alumnorum mihi retulit de nostro Königio Prof. Med. quod ab eo audiverit se mirari me tam placide ferentem ea quae in praefatione operis Tui mihi exprobres, quod nempe ex M[anu]s[crip]to Tuo mihi commodato librum meum Gallicum exscripserim atque adeo eum ex alienis spoliis composuerim, quae quidem omnia parum curavi, probe conscius, homines rei Mathematicae peritiores quique me noverint longe aliter judicaturos et verba Tua in partem mihi longe favorabiliorem, ceu par est, interpretaturos esse, ac proin tacuissem ad hosce sive Amicorum jocos sive imperitorum errores. Sed concoquere non possum quod hesterna luce legi in Republica Eruditorum (Republyck der Geleerden) videns scriptorem hujus diarii Belgici in recensione Tui operis verba Tua (forsan studio) truncasse omissaque eorum parte posteriore, ubi fateris, quod propositionem meam propriam in meo libro adhuc inedito pariter videras priusquam nempe manuscriptum Tuum perlustrassem, retulisse tantum priorem partem, qua sola intellecta ut supra ostendi plagii reus sistor. En ipsa hujus scriptoris verba quae extant m. sept. et Octob. 1715, p. 317 et 318. "Eer wy (inquit) verder tot eenige bysondere proeve toetreden, dient aangemerkt, dat hier van den geleerden Schryver (H.r Herman) iets voorgesteldt word, aangaande de eygenschap der middelpunten van zwaarte, het wel ook te vinden is in seker boek, onlangs in de Fransche taal uytgegeven door den zeer vermaarden Joh. Bernoullie; doch onze s Schryver twyffelt niet of die geleerde man zal zich lichtelijk te binnen brengen dat het werk van onze Schryver hem vertoont was, eer dat het zyne ter druck persse was overgegeven. etc." Nihil praeterea dicit de ista re et dissimulat omnino Tuam confessionem quando scilicet non negas quod Tibi attribuis etiam a me inventum esse; ista excerptoris licentia, qua tanquam plagiarius publice traducor, tanto acerbius me urit quod hoc diarium eruditorum typis eorundem (quorum opus Tuum) Wetsteniorum excudatur, unde multi erunt qui credent iniquam istam libri Tui recensionem si non a Te ipso factam saltem auspiciis et permissu Tuo approbatam in publicum prodiisse; suspicio certe non est adeo aliena, si quis cogitaverit Wetstenios editores ut librum redderent vendibilem, Te antea de ipsius recensione consuluisse. Quare si amicitia nostra Tibi sacra est sique porro subsistere eam cupis, oportet ut quantocyus scriptorem diarii Belgici serio per litteras urgeas, ut injuriam mihi illatam statim reparet et publice dictam publice revocet in eodem diario; quod an factum fuerit postea scire volo per ipsam schedam in qua id extabit ad me sine mora transmittendam: incumbit Tibi desiderio meo promte satisfacere ne cogar ipsemet vindicare famam meam, quam laesam puto, et dicere quod res est; nosti quippe quod cum mihi traderes Manuscriptum Tuum perlustrandum id factum sit non me sed Te ita petente, ut nimirum lapsus corrigerem et mea annotata Tecum communicarem, neque dememinisse potes, me Tibi reapse annotatorum quorundam meorum laterculum exhibuisse, atque interea semper quamdiu nempe manuscriptum Tecum domi meae habebam Te pariter in aedibus Tuis libellum meum Gallicum habuisse. Vale.
Basileae a. d. 9. Jan. 1716.
Zurück zur gesamten Korrespondenz (Hermann, Jacob)
Zurück zur gesamten Korrespondenz (Bernoulli, Johann I)