Bernoulli, Johann I an Wolff, Christian (1706.09.11)

[Noch keine Bilder verfügbar]

Kurzinformationen zum Brief       mehr ...
Autor	Bernoulli, Johann I, 1667-1748
Empfänger	Wolff, Christian, 1679-1754
Ort	Basel
Datum	1706.09.11
Briefwechsel	Bernoulli, Johann I (1667-1748)
Signatur	Standort unbekannt
Fussnote	Mit Adresse und Siegel. Provenienz des Originals laut Stempel "Bibliotheca Ponickaviana" (= Sammlung Ponickau). Im Entwurf fehlen die Schlussbemerkungen des Originals,die den Substituten (Ulrich Junius) betreffen, der Pfautz an die Seite gestellt wurde und der als Kalendermacher ohne genügende mathematische Kenntnisse voll Dünkel ist.

Cl. et Doctissimo

Viro Christiano Wolfio. A. M.

S. P. D.

Joh. Bernoulli

Basileae. d. 11. 7bris 1706.

Si tardius quam par est ad litteras Tuas ad me datas respondeo, non unam certe habeo excusandi rationem; praeter enim molem negotiorum infinitorum undiquaque occurrentium, uti accidere solet illis qui post longos in terris peregrinis transactos annos cum tota familia in patriam reversi notabilem suarum rerum mutationem offendunt; prohibet etiam dubia valetudo (propter quam insumsi partem aliquam hujus aestatis in thermis) nimium indulgere profundioribus meditationibus, nisi tandem quod spero reficiantur vires ex gravi quos ante biennium laborabam morbo etiamnum dejectae. Interim a Te, Vir Clarissime quem in pleno vigore video, expectamus nunc ea quae nos missione quasi inpetrata reliquimus, praestitimus pauca, praestanda restant plurima; sed nihil non efficies si in ardore quem monstrasti perrexeris, manet Te immensa inventorum seges paritura Tibi gloriam non minorem; quicquid est intricatissimum in altiore Geometria, id tandem erues si pertinaciter quaesiveris, atque tanto majori delectamento afficieris quanto pluris et laboris et industriae Tibi constiterit; hic enim praecipuus nobilissimi hujus studii fructus est, quod veritates magno sudore partae et detectae, demulceant animum multo jucundius, quam quae ante pedes cuilibet obvia ultro quasi se offerunt.

Sed quid haec Tibi dicam, qui fortean ea iamdum ipse saepe expertus es; ut quidem judico ex binis Tuis doctissimis Dissertationibus una de algorithmo infinitesimali, altera de seriebus infinitis, quas mihi mittere dignatus es et pro quibus debitas ago gratias. Legi eas non sine voluptate, vidique materiam accurate et eleganter pertractatam; observavi quaedam sed unum est prae caeteris quod pace Tua moneam: In dissertatione de algorithmo infinit. cap. 6, § 4 exhibes modum quadrandi parabolam per quadratricem Barowianam quem licet nonnihil operosum et longum, non improbabo; id vero in eo non rite satis procedere videtur, quod supponis jam cognitum esse quod quadratrix parabolae sit etiam ex parabolarum genere, dum nimirum supponis quadratricem quaesitam habere suas subtangentes et abscissas in ratione constante, hoc vero quod ante calculum est incertum et incognitum quomodo tanquam certum et cognitum assumere liceat non video. Per calculum vero integralem omnes istae evitantur ambages, et nihil quod incognitum supponitur; quoniam enim applicata parabola $x={\sqrt {ay}}$ erit elementum areae parabolicae = $dy{\sqrt {ay}}$, cujus igitur integrale more solito sumtum ${\frac {2}{3}}y{\sqrt {ay}}$ exprimet illius quadraturam.

Ignoscas Vir Cl. nimiae forsan ingenuitati, sed mei moris est ut vel doceam vel docear, ideoque si Tu me ipsum hic errare putes, a Te corrigi non tantum lubens patiar, sed vehementer exopto.

Quod caeterum ad Tuas litteras attinet, placent quae de pulchritudine aedificiorum et imaginum disseris; et in eo quidem assentior, pulchrum esse quod cum fine proposito convenit; sed et hac definitione ipsa nondum evitabuntur diversa hominum judicia, ubi aliquis enim putat se elegantem in opere quadam animadvertere convenientiam cum fine, dum alius nihil tale in eo percipiet. Placere ais proportiones quas oculus facile dimetiri valet, sic fenestrarum figuram biquadratam elegantissimam esse contendis; sunt tamen alii mathematici non infimi ordinis qui contrarium volunt, dicuntque non admodum gratum esse, si oculus nimis facile proportionem animadvertat, omnibus enim a natura quasi datum esse sensibus uti ad perscrutandum, et ita magis delectari si rerum proportionibus discernendis nonnihil immorandum sit, quam si sponte statim in oculos incurrant; hac de causa memini Hugenium alicubi praeferre rationi duplae rationem sesquialteram lateribus fenestrarum, tabularum, similumve rerum inducendam. [V]erum hic recte locum habere arbitror tritum illud "suum cuique pulchrum esse".

---

Fussnoten

Zurück zur gesamten Korrespondenz