Hermann, Jacob an Bernoulli, Johann I (1709.10.12)

Aus Bernoulli Wiki
Zur Navigation springen Zur Suche springen


Briefseite   Briefseite   Briefseite   Briefseite  


Kurzinformationen zum Brief       mehr ...
Autor Hermann, Jacob, 1678-1733
Empfänger Bernoulli, Johann I, 1667-1748
Ort Padua
Datum 1709.10.12
Briefwechsel Bernoulli, Johann I (1667-1748)
Signatur Basel UB, Handschriften. SIGN: L Ia 659, Nr.16*
Fussnote



File icon.gif Viro Excellentissimo et Celeberrimo

Johanni Bernoulli

Jacobus Hermannus

S. P. D.

Postremae Patris litterae ingratum mihi attulerunt nuntium significantes epistolam aliquam circa finem Julii ad ipsum datam nunquam ipsi redditam esse; inter alias una Tibi, Vir Clarissime, inscripta aliaque Doct. Tuo Nepoti cui felicem successum Disputationis suae inauguralis gratulabar[1], inclusae erant. Iniquum isthoc litterarum fatum vel ideo me male habet, quod in causa sit, ut in excolendo Tecum literario commercio, prae omni alio mihi exoptatissimo Tibi paulo negligentior, citra culpam meam, videar. Sed venio ad literas Tuas, Illustris Burnetus in his Oris nondum comparuit, cujus adventum auidus expecto ut tandem Animadversiones Tuas in Parentii cavillas adversus Schediasma Tuum Catoptrico-Dioptricum[2] in publicum praecipitatas legendi copia mihi fiat. Autoris hujus mores graphice describit Cl. Varignon cujus descriptio effecit ut consilium mutarem de vindicanda Hugenii doctrina virium Centrifugarum quam adeo inepte vellicavit ut nihil absurdius dici possit, nollem enim rem mihi cum homine esse tot malis artibus ad gloriam grassanti, cui nihil minus quam veritas et scientiarum augmentum cordi esse videntur. Et veluti ineptis suis objectionibus Eximiorum Virorum inventis et famae nihil detrahere potest, sic male tempus meum collocatum putarem, si iisdem confutandis operam impenderem. Disquisitiones Mathematicae et Physicae Trasonis nostri non male cloaca Paralogismorum vocari posset: in iis Disquisitionibus bis vel ter de Vi Centrifuga argumento ad nauseam usque hactenus excusso agit, sed ita, ut paralogismus paralogismum excipiat; si tamen ipsi credimus nullus Mathematicorum qui de hac re tractarunt veram objecti naturam cognovit. Caeterum non puto me cautius hoc, quod vocas monstrum[3], tractare posse, quam si illud more suo vivere sinam. Alterum monitum Tuum Craigium atque Cheynaeum respiciens non inutile erit quando mihi cum Nobiliss. Burneto de Mathematicis Anglis loquendi occasio obveniet.

Quod me inscium Illustriss. Abbati Bignonio commendare voluisti gratias ago maximas inde enim constantem tuum in me affectum gratus agnosco. A Dn. Varignonio certior quoque sum factus quod Sloanius Societatis Londinensis Secretarius Tschirnhausio successerit in Academia Parisiensi;[4] atque ex eo quod Scheuchzerii File icon.gif Fratres multum solliciti sunt in mittendis ad Illustrem illum Academiae Praesidem operibus suis quae circa Historiam Naturalem subinde in lucem emittunt, suspicatur Dn. Varignon fore, ut eorum etiam ratio habeatur in proximis promotionibus Exterorum. A Scheuchzero juniore audio honorificam eorum mentionem in Commentariis Anni Superioris factam esse, quam pertinaci diligentia sua et improbo labore dudum meriti sunt. A Parente meo intelligo Montmortii Librum non solum limina vesta ingressum, sed exemplar etiam mihi destinatum sibi jam redditum esse qua de re etiam gratias rependo. Libenter audiam quid de Opere hoc Tu sentias, sed libentius adhuc Tibi gratulor quod Doctiss. Tuus ex Prudentiss. Fratre Senatore Nepos insigne acuminis specimen publice ventilandum edidit Disputatione inaugurali de Usu Artis conjectandi in Jure[5] quam summa ipsum cum laude propugnasse accipio. Quisnam sub litteris F. D. C. A. V. in Actis Lipsiensibus lateret quaesivi ex Cl. Wolfio, sed nihil lucis expiscari potui, quia ut hic mihi rescripsit, Anonimus ille literis suis ad Menckenium nomen suum non adscripsit;[6] quisquis tamen sit, utique consultius fuisset, si in Schediasmate suo contra Reynaeum demonstrationi Tuae simplicissimae et ab iis etiam intelligendae qui ultra Euclidem in Geometria progressi non sunt acquiescere voluisset, quam novam sed paralogisticam demonstrationem pro evincendo Cycloidis Isochronismo cudere, sed procul dubio voluit aliquid videri. Oblitus fere eram indicare quod Wolfius suspicetur Anonymum illum esse Abbatem Catelanum.

Venio ad eximium Theorema Tuum de revocanda linea elliptica ad circulos quantumlibet propinquos,[7] quod ob constructionis simplicitatem mirifice mihi placet, quo sane nihil praestantius mea sententia in Geometria inveniri potuisset, et hoc Tuum inventum Motus reptorii tanto majoris momenti judico, quod eadem facilitate ad alias curvas limitibus circularibus quantumlibet proximis includendas inserviat. Nullus ergo dubito quin Geometris emunctioris naris gratum sis facturus si nova haec reperta demonstrationibus suis stipata quantocyus cum publico communicare dignaberis. De Geometris autem loquor emunctioris naris, qui artis suae arcana profundius inspexerunt; Agrimensorum enim nullam rationem habeo, quales in multis Germaniae Academicis Mathematum Cathedras premunt, quorumque major pars alto supercilio ea despicit quae assequi non potest, ut Sturmius filius Prof. Ffurtanus ad Oderum qui in Proemio suae Dissertationis de Molendinis earumque structura mechanica rotunde profitetur, se non ultra Cartesium in Analysi sapere, nec quicquam de nova sibi comparasse scientiae, partim quod illa potiri non potuerit, partim quod non admodum desideraverit illud discere, unde humanae vitae nulla redundaret utilitas.[8] Ego Sturmium beatum ducerem si modo faciliora Cartesianae Geometriae intelligeret profundiora enim sphaeram ipsius nimium quantum transcendunt, nam proprio se indicio prodidit File icon.gif Acutissimus Vir qui in praefatione Cursus sui Mathematici ultro, nemine cogente, fatetur multo semper sudore madere faciem suam, ubi Auditoribus suis demonstrationem theorematis, quod 3 anguli cujusvis li rectilinei aequentur 2 rectis, enucleare debet, nec quantalibet industria adhibita in viribus suis positum reperire, ut demonstrationem Auditoribus suis perspicuam reddat. Cum ante aliquot Menses Venetiis essem vidi Martinum Polum Viviani in Academia Regia Gallica successorem, qui curiosis suis placitis philosophicis omnium Doctorum ludibrio se exposuit ut satis mirari non possint quomodo Celeberrimae Scientiarum Academiae intrusus fuerit.[9] Is negat lumen corporeum esse contraque praetendit consistere hoc in actu quodam divinitatis, non vult quod pelluciditas corporum consistat in porositate eorundem certa ratione disposita ut in systematibus physicis docetur. Sed sola illa corpora ipsi pellucida sunt quae omnibus poris carent; a quodam maligne interrogatus quomodo Refractionem luminis explicare vellet hypothesi sua, aliquandiu haesitavit et cum nihil reperisset quod responderet in haec verba erupit, "Refractionem esse illusionem Diabolicam". Caeterum est Homo plane illiteratus Cartesianis praesertim infensus, quanquam prorsus ignoret quid Cartesius docuerit.

Non miror quod Academiae Belgii, ut significas, novos conatus faciant ut Te denuo obtineant, sed mirarer, si aliquando victus manus dares, nova enim soli mutatio valetudini Tuae officire posset; non tamen ignoro, quam parvo in pretio apud vos sint merita quod cuivis honesto displicere debet. Hunc Patriae morem dum mecum perpendo satis perspicio mihi nihil in Patria sperandum esse, sed hoc me parum sollicitum tenet, et minus adhuc si mihi tandem contingeret, ut opellam meam Belgii cuidam Academiae commodare atque simul publico Religionis meae exercitio frui possem[10] quod nisi mihi deesset, nulla ratio esset cur alio concedere cogitarem e regione omnis generis deliciis abundantissima, in quâ Deo vitam largiente singulis sexenniis notabile stipendii augmentum haud vanus sperare possum.

Nunc praecipuam curam meam facit Mechanica fluidorum, quam conscribo, et si felicem mihi spondere potero successum, typis mandare cogitabo, in hoc opere omnia ea quae in hac materia inventa sunt demonstrationibus suis munita complecti conabor, atque ita agam ut unusquisque debita sua inventionis laude fruatur.[11] Unde facile judicabis nomen Tuum non parum frequens in eo fore. Omnes Amici hic et Venetiis valde me urgent ne a proposito meo desisterem. Aliquoties jam tentavi annon posito quod , reduci posset ad quadraturam alicujus spatii circularis vel hyperbolici vel utriusque simul, sed nihil adhuc efficere potui, in aliis , vel Universalius posito numerum esse integrum processus jam notus est, in primo autem tota difficultas consistit ut reducatur , ad elementum aliquod Circulare, hyperbolicum aut ad elementum, si fieri File icon.gif potest, ex circulari et hyperbolico compositum. De reductionis vero possibilitate nolo dubitare quia haec mihi impervia existit; si Tibi aliqua occurrit etiam atque etiam rogo ut eam impertiri velis.[12] Sic etiam vehementer scire gestio quid sentias de distinctione Leibnitiana inter Vim Centrifugam Tangentialem et Arcualem (Act. Lips. 1706 p. 447),[13] illam in principio circulationis hanc vero in perseverantia ejus obtinere statuit. Sed hoc mihi difficultatem injicit, quod hac ratione sequeretur fore, ut vis centrifuga secundo statim momento dupla evadat vis primi momenti quo sola tangentialis vigere potest talis autem saltus suspectus mihi videtur. Atque haec in substantia sunt quae deperdita mea epistola continebat. Ne Te quaeso male habeat, si hanc epistolam ad Erud. Nepotem Tuum hisce literis adjungo, cui cum plurima mea salute oblata occasione redere poteris si placet. Te insuper etiam atque etiam rogo ut oblata oportunitate Cl. Staehelio nostro cultum meum significare digneris. Hisce Vale Vir Excellentissime meque quod facis, amare non desine.

Dabam Patavii IV Id. Octobr. MDCCIX.

P. S. Mihi jamjam literas hasce obsignaturo ecce redduntur ultimae tuae primi hujus mensis cum adjectis aliis ad Illustr. Burnetum qui ut supra dixi nondum quod sciam ad has oras appulit, mittam epistolam Tuam ipsi destinatam Venetias ut Mercatori cui commendata est tradatur quod tutius mihi videtur quam si ego usque ad a[d]ventum Illustris Viri eandem mecum servarem. Caeterum miror quod specie quadam excusationis utaris in mittenda mihi dicta epistola, ac si ignorare posses Tibi plenum integrumque jus esse mihi quaelibet jubendi. Novellae nostrae manuscriptae (publicae enim vel typis editae in hoc statu Veneto nullae habentur) de Ultima Confaederatorum Victoria quidem agunt, sed ita tamen ut eorum jacturam determinent fuisse 21 millium hominum, quae sine dubio nimis grandis est, quanquam de coetero negari non possit Victoriam ipsis multo sanguine constitisse.[14] De novitatibus urbanis utique a Parente subinde certior fio inter quas etiam continebatur decessus Wollebii Organistae nostri, qui ut intelligo Dysenteria absumptus est[15]; idem fere malum et in hac Urbe et Venetiis grassatur.


Fussnoten

  1. [Text folgt]
  2. [Text folgt]
  3. [Text folgt]
  4. [Text folgt]
  5. [Text folgt]
  6. [Text folgt]
  7. [Text folgt]
  8. [Text folgt]
  9. [Text folgt]
  10. Brief Hermanns wg. Ausleihe von Dekarationen bei Prozessionen in Padua
  11. Phoronomia ?
  12. [Text folgt]
  13. [Text folgt]
  14. [Text folgt]
  15. [Text folgt]


Zurück zur gesamten Korrespondenz (Bernoulli, Johann I)

Zurück zur gesamten Korrespondenz (Hermann, Jacob)